‘Hareketlen büyük bir genlikte uygulama yetisi esneklik çoğu zamanda hareketlilik olarak tanımlanmaktadır. Esneklik antrenman da büyük bir öneme sahiptir. Bir kimsenin becerileri büyük açılarda ve kolay olarak gerçekleştirilmesinde önde gelen temel gerekliliktir. Böyle hareketlerin başarılı olarak gerçekleştirilmesi gerek duyulandan daha yüksek olması gereken eklem açısı ve hareket genliğine bağlıdır. Bu bağlamda da birey geliştirilmesi gerekli olan esneklik düzeylerine ilişkin bilgi sahibi olmak zorundadır.
Esnekliğin yetersiz gelişimi ve yeterli esneklik yedeklerinin olmayışının ortaya çıkartacağı sorunlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Öğrenme yada değişik hareketlerin yetkileştirilmesi azalır.
b) Sporcular yaralanmalara eğilimli olurlar
c) Kuvvet,sürat ve eş uyum (Koordinasyon) gelişimi olumsuz etkilenir,
d) Bir hareketin nitelikli olarak yapılması özelliği sınırlanır (Birey esneklik yedeklerine sahip olduğunda, becerileri kolayca, hızlı, enerjik ve etkili bir biçimde gerçekleştirebilir).
ESNEKLİĞİ ETKİLEYEN ETMENLERİ
1. Esneklik bir eklemin yapısı, biçimi tipi tarafından etkilenir. Kiriş ve bağlarda esneklik düzeyini etkilemektedir. Bunlar çok esnek olduğunda büyük bir hareket genliğine izin verirler.
2. Ekleme birleşik yada yakın olan kaslarda esneklik düzeyini etkilemektedir. Herhangi bir harekette etkin bir rol oynayan agonist kasın kasılması antagonıst kasların gevşemesi yada gerilmesi ile birliktedir. Antogonist kasların az enerji harcaması gösterdikleri direncin yenilmesini kolaylaştırır. Bir kas fibrilinin gerilme niteliği esneklik düzeyine bağlı olarak artmaktadır. Buna karşın,yapılan antrenman düzeyi göz önüne alınmadan, eğer antogonist kaslar gevşetilmez ise yada agonist kaslardaki kasılma ile antagonist kaslardaki gevşeme arasında eş uyum azlığında esnekliğin sınırlandığını savunmaktadır. Bu bağlamda zayıf eş uyum (koordinasyon) ve yetersiz gevşeme niteliğine sahip bir bireyin esneklik gelişiminin düşük bir düzeyde olması şaşırtıcı değildir.
3. Yaş ve cinsiyet de esnekliği etkilemektedir.Belirli bir düzeyde genç bayanlar, genç erkeklere göre daha esnek gözükmektedir. Doruk esneklik düzeyine 15-16 yaşlarında ulaşılmaktadır.
4. Genel vücut ısısı ve özel kas ısısı bir hareketin açısını etkilemektedir. Kasın bölgesel olarak 46 derece ısıtılmasının ardından esnekliğin %20 arttığını, kasın 18.5 dereye kadar ısısının bölgesel olarak düşürüldüğünde de esnekliğin %10-20 oranında düştüğünü belirtmektedir. Benzer biçimde bir hareketin açısı normal ısınma alıştırmalarının ardından artmaktadır . Bunun nedeni ,aşamalı artan bir fiziksel etkinlik kasta kan akımını hızlandırır ve kas fibrillerini daha esnek bir duruma getirir. Bu açıdan ısınmadan önce gerdirme alıştırmalarının yapılması( Çoğu kuzey Amerikalı sporcu tarafından kabul gören bir yaklaşım) çok önerilmemektedir. Isınmanın ardından yapılacak esneklik alıştırmaları hafif koşu ve açma germe alıştırmalarından sonra yapılmalıdır. Bir kimse zamanla kas ısısı yükseldikten sonra esneklik alıştırmalarını uygulamaya alışır. Böylece de kas fibrillerinin bir yaralanma olmaksızın kasılmaları kolaylaştırılacaktır.20 dakika alıştırma, 10 dak alıştırma, 40 derece banyo gibi ve ısınma alıştırmaları yapmama gibi etkinliklerin esneklik üzerine etkilerini araştırmıştır. Elde edilen sonuçlar beklentileri yansıtmıştır. En yüksek esneklik değerleri normal ısınmanın alıştırmalarından sonrasında elde edilmiştir. Banyoda yapılan ısınmadan elde edilenden %21 oranında ve ısınma alıştırmaları yapılmadan elde edilen değerlerden %89 oranında yüksektir,
5. Esneklik günün değişik dilimlerine göre de değişim göstermektedir. En yüksek hareket genliği 10-11 ile 16-17 saatleri arasında gösterilirken en düşük değer sabah erken saatlerde gözlenmektedir. Bunun nedeni olarak gün boyunca merkezi sinir dizgesinde ve kas gerilimde olan biyolojik değişimler gösterilmektedir.
6. Yetersiz kas kuvveti de değişik alıştırmalarda ki hareket genliğini azaltabilir. Bu bağlamda kuvvet ,esneklik için önemli bir öğe olarak görülmeli ve antrenörler tarafından göz önüne alınmalıdır. Buna karşın kuvvet artısının esnekliği sınırladığına yada esneklik artışının kuvvet üzerinde olumsuz etkileri olduğuna inanan antrenörler bulunmaktadır. Bu yaklaşımlardasın kütlesindeki .artışın eklem esnekliğini azalttığı gerçeğine dayanmaktadır. Yinede kasın gerilme kapasitesi, onun kuvvet hareketlerini yapabilme kapasitesini etkilememektedir.Kuvvet ve esneklik birbirleri ile bağlantılı yetilerdir. Çünkü kuvvet kasın enine kesitine,esneklik ise kasın ne kadar gerileceğine bağlıdır. Bunlar birbirinden farklı düzenekler olmasına karsın birbirlerini etkilememektedirler. Cimnastikcilerin hem esnek hem de kuvvetli olması bu yaklaşımları doğrulamaktadır. Buna karsın doğru olmayan esneklik ve kuvvet geliştirme yöntemlerinin olumsuz sonuçlar çıkarabileceği gerçeği unutulmamalıdır. Bu bağlamda beklenmedik etkiler ile karşılaşmamak için kuvvet antrenmanı esneklik antrenmanı ile birlikte uygulanmalıdır.
7. Yorgunluk ve duygusal durumda esnekliği etkilemektedir. Olumlu duygusal durum olumsuz duygusal duruma göre esnekliği olumlu olarak etkilemektedir. Benzer biçimde yorgunlukta esneklik üzerinde olumsuz etkimede bulunmaktadır. Bu durum genel bitkinliğin bir sonucu yada antrenman birimi sonuna doğru oluşan yorgunluğa bağlı olarak ortaya çıkabilir.
‘
