‘Bir kişinin kendini bir yerden başka bir yere en kısa zamanda taşıyabilme özelliğidir
Sürat aynı zamanda yeni bir etki sebebidir. Hareket için süre ne kadar kısa ise sürat o kadar yüksektir.
SÜRATİN TEKNİĞİN YANI SIRA KUVVETLE HEM DE ÇABUK KUVVETLE VE ÇABUKLUKLA YAKIN İLGİSİ VARDIR.
Sürat bir kütleye,bir kuvvetin etkilemesi sonucunda doğar. SÜRATİN KUVVETE OLAN BAĞIMLILIĞI DİREK BAĞIMLILIKTIR. ÇÜNKÜ SÜRAT,KUVVET OLMADAN GELİŞTİRİLEMEZ. EĞER SPORCUNUN AZAMİ HIZININ GELİŞTİRİLMESİ İSTENİYORSA BÜYÜK KUVVETLERİ DE GELİŞTİREBİLECEK DURUMDA OLMASI GEREKİR. BURADA ERİŞİLEN HIZ YÜKSEKLİĞİ KUVVETİN ETKİSİNE BAĞLIDIR Bu da nesnenin hızı ile nesnenin ağırlığının çarpımıdır. .(MetrexKg/sn).Azami hareket hızları sadece dış dirençlerle yapılan hareketlerde mümkündür. Dış dirençler arttıkça hareket hızı azalır. Bu açıdan dinamik ve statik maksimal kuvvet seviyesine göre kaliteli sprinterin verimi belirlenemez. Verim artışında çabuk kuvvetin etkisi önem kazanır.
SÜRATİN TÜRLERİ:
? Reaksiyon sürati.
? İvmelenme
? Maksimal sürat
? Süratte devamlılık.
SÜRATİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
? Kas lifinin tipi.(Fast twich FT) fazla olmalıdır.
? Gonglion (sinir hücresi) hücrenin büyüklüğü.
? Maksimal kuvvet ve koordinasyon
? Çabuk kuvvet.
? ATP ve CP. (bunlar çalışmaya bağlı olarak gelişir.
? Kas boyunun uzunluğu.
? Motivasyon
? Isınma.
? doping
REAKSİYON SÜRATİ :
? Bir etkiye karşı kasın göstermiş olduğu ilk tepki süratine reaksiyon süresi denir. Bunun sonunda gösterilen tepkinin sürati de reaksiyon süratidir. Diğer bir deyimle reaksiyon sürati bir hareketin gerçekleşmesi için algılama ve tepki gösterme yeteneğidir. Reaksiyon zamanı içerisinde farklı işlemler olmaktadır.
? Bunlar :
? Duyu organlarının uyaranları algılaması
? Uyaranın merkezi sinir sistemine gelmesi ve emrin oluşması
? Oluşan emrin kaslara iletilmesi.
? Süratin oluşabilmesi için dışardan bir uyaranın olması gerekmektedir. bu uyaranlar duyu organları ile algılanır ve duyu sinirleriyle merkezi sinir sistemine gider. Merkezi sinir sistemi gelen bu uyaranları motor sinirler aracılığıyla kaslara iletir. Buna latens süresi denir. Latens süresi ne kadar kısa olursa hareket o kadar çabuk yerine getirilir. Buda gonglion hücresinin yapısına bağlıdır. Gonglion hücre ne kadar büyükse elektrik akımı da o kadar hızlı olur.
REAKSİYON SÜRATİNİ GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALAR:
? Ani hareket çıkışları.(8m-10m)
? Ani hareket yapılarak ve yön değiştirerek yapılan çıkışlar.
? Düşerek yüksek çıkışlar (10m-15m)
? Bayrak değiştirme çalışmaları
? İşaretle ayak bileği çalıştırma
? İvme denince hareket etkisinin tanımlanmış bir zaman kesitindeki değişimi anlaşılır. İki zaman noktası arasındaki kuvvet ?zaman fonksiyonunun entegrali;kuvvet tepkisel gücünün yada kuvvet etkisinin büyüklüğünü teşkil eder. İvme yolunun uzunluğu sınırlı değilse bu durumda ivmenin özelliği büyüklük üzerinde etkili olmaz ve de büyük güçlerin daha az süre yada küçük güçlerin daha uzun süre etkili olması ivmelendirme için bir şey ifade etmez. Ancak insan anatomisince belirlendiği gibi ivme yolu sınırlı ise optimal ivmelendirme gerçekleştirebilmek için ivme yolunun başından sonuna kadar büyük kuvvetlerin etkili olması gerekir. İvmelenmenin temel olarak iki şekli vardır.
? sakin bir durumdan kazanılan ivme (her türlü start)
? hazırlanan bir harekette ivmelenme (titreşimli etkilemeli hareket gibi)
? ivmelenme yeteneği performansı etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Genel olarak 100 metre yarışmasında ilk 30 metre zamanı ivmelenmeyi ölçmek için kullanılmaktadır. Performans düzeyi ne olursa olsun hemen hemen bütün sprinterler 30 ila 60 metreler arasında maksimal süratlerine ulaşmaktadırlar. Ancak ivmelenmenin kalitesi veya başka bir deyişle artma oranı ve ulaşılan maksimal sürat direk olarak performansla, sprinterin kalitesi ile ilgilidir.
İVMELENMEYİ GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALAR:
? koordinasyon koşuları (sprint a-b-c 10m-20m)
? tempo değişim koşuları (60m-120m)
? alçak ve yüksek çıkış çalışmaları
? skippingler (diz çekmeler)
? deparlenseli koşular
? bayrak değiştirme çalışmaları (15m-30m).
? Tepe koşuları
? Her türlü sıçrama çalışmaları
MAKSiMAL SÜRAT:
? Maksimal sürat özellikle sprint branşlarının en önemli öğesidir. Bununla birlikte yüksek düzeyde performansınyüksek maksimal sürat ile yapılacağı kabul edilmektedir. Bir başka deyişle yüksek düzeyde bir performans ancak yüksek maksimal sürat değerleri ile sağlanabilir. Ancak yüksek sürat iyi bir performansın garantisi değildir.
? Deparlense koşular (15-50m)
? Arttırma koşuları
? yüksek ve alçak çıkışlar
? kontrol ve yarışma koşuları
? sprint a-b-c
? sprint koşuları (20m-80m)
? tempo değişim koşuları (60m-120m)
? Deparlense koşular (15-50m)
? Arttırma koşuları
? yüksek ve alçak çıkışlar
? kontrol ve yarışma koşuları
? sprint a-b-c
? sprint koşuları (20m-80m)
? tempo değişim koşuları (60m-120m)
SÜRATTE DEVAMLILIK:
? Elde edilen koşu sırasında ulaşılan hızın Mümkün olduğu kadar uzun süre korunması gerekmektedir. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı gibi ne reaksiyon zamanı,ne ivmelenme nede maksimal sürat performansla her zaman ilişki göstermez. Ancak süratte devamlılık, her zaman performansla ilişki göstermektedir.
SÜRATTE DEVAMLILIĞI GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALAR:
? Maksimal sprint koşuları (60-100m)
? Submaksimal koşular (60m-100m)
? Tepe koşuları
? Dairesel antrenman
? Uzun sıçramalar.
? Tempo değişim koşuları.(60-120m)
‘