‘Zihinsel antrenman yapılacak olan hareketin uygulama olmaksızın yoğun bir şekilde zihinde canlandırılmasıdır. Vücut bilinçli hareketlerinin tamamında beynin verdiği emirlere uymak durumundadır.
Zihinsel antrenman ilk defa 1980?den sonra performansın arttırılması ve becerinin öğrenilmesinde kullanılmaya başlanmıştır. Zihinsel antrenmanda kişinin gözleri kapalı, bir yere yaslanılmış ya da sırt üstü yatar vaziyette ve konsantrasyon arttırılarak uygulanmalıdır.
Zihinsel antrenman, fiziksel antrenman ile birlikte düşünülmeli ve antrenman programları kapsamında mutlaka yer almalıdır.
Zihinsel Antrenmanın Avantaları
? Fiziksel antrenman için gerekli öğrenme süresini azaltır.
? Zihinsel antrenman hareketin doğru yapılmasını kolaylaştırır.
? Zihinsel antrenman kısa sürede çok sayıda antrenman yaptırır.
? Sporcuyu yarışma koşullarına hazırlarken bir uyarıcı görevi görür.
? Zihinsel antrenman ısınmayı tamamlayııcı bir etken olarak görülür.
? Sakatlık olasılığı yüksek olan sporlarda hareketi düşünerek yapmayı sağladığı
için sakatlık riskini azaltır.
? Teknik hataların düzeltilmesinde kullanılır.
Zihinsel Antrenman Sınırlılıkları
1995 yılına kadar zihinsel antrenmanın 12 yaşından büyük sporculara kullanılması savunuluyordu. Günümüzde daha küçük yaştaki sporculara da uygulanmaktadır.
Etkili Bir Zihinsel Antrenman İçin Dikkat Edilecek Noktalar
? Sporcunun beceri düzeyi
? Zihinsel antrenman fiziksel antrenmanla beraber kullanılmalıdır.
? Becerinin çeşidi zihinsel antrenman uygulamasında farklılık gösterir. Zihinsel
antrenman bilişel ağırlıklı sporlarda daha etkilidir.
? Zihinsel antrenmanın uygulanabilmesi hayal gücünün geliştirilmesi gerekir.
Alman Literatüründe Zihinsel Antrenman 3?e ayrılır;
? İçsel Canlandırma (hayal etme sırasında olayın içindeymiş gibi hissetme)
? Dışsal Canlandırma ( Bir film izliyormuş gibi hissetme).
? Gizli Algı (Yaptığı beceriyi en ideal boyutta kim sergiliyorsa, onu izleyerek
model alma)
Bir hareketin zihinde canlandırılması sırasında ilgili kaslarda, o hareketin uygulamalı olarak yapıldığı zaman olduğu gibi elektrik akımlarının oluştuğu tespit edilmiştir.
Bu yüzden sporcuların kendi spor dallarında öğrenmek veya geliştirmek istedikleri becerileri doğru şekliyle zihinde canlandırmaları, daha çok tekrar yapmalarını sağlayacağı için yararlıdır.
Hareketi durmadan, korkmadan doğru ve akıcı bir şekilde zihinde canlandırma uygulamalı olarak yapmaktan daha kolaydır. Hareketin mükemmeliği zihinde sağlandıktan sonra ise bunu pratikte gerçekleştirmek kolaylaştırır
Bu nedenle zihinsel antrenman koordinasyon gelişimde etkili bir yöntemdir.
HAYAL ETME
Kendi bilincimizin farkında olduğumuz, gerçek duygusal ve algısal karşılıkların var olduğu bilinmektedir. Bu uyarıların olmadığı koşullarda zihinsel hayal etmeyle sözde duyuşsal ve sözde algısal yaşantılara başvurulur.
1) Duyumsal ve algısal bir yaşantının olması gerekir.
2) Bireyin bilinçli olarak bu yaşantının farkında olması gerekir.
3) Hayal etme kimi zaman geçmişte bilinen bir uyarı olmadan da yapılabilir. Hayal etme ayrıca gevşeme çalışmalarında da kullanılabilir.
Hayal Etmenin Kullanıldığı Yerler
1) Sporsal becerilerin öğrenilmesinde
2) Sporsal becerilerin uygulanmasında
3) Problem çözmede
4) Fizyolojik tepkilerin kontrolünde
5) Kendine güvenin yükseltilmesinmde
6) Konsantrasonun arttırılması ve dikkatin kontrolünde
7) Müsabaka kaygısının düzenlemesinde kullanılır
8) Stres aşılama çalışmalarında
9) İkonik çalışmalarda kullanılır.
Ayrıca zihinsel antrenman sporcunun yapacağı hareket yoğunlaşmasını engelleyen faktörleri ortadan kaldırarak konsantrasyonu sağlamaktır. Sporcunun uygulayacağı teknik ve taktik karmaşıklaştıkça zihinsel antrenman daha da önem kazanır. Zihinsel antrenmanın uygulanmasını sporcu aşağıdaki basamakları izleyerek kolayca öğrenebilir.
1. Rahatça oturarak veya uzanarak gözler kapatılır ve birkaç kez derin nefes alınıp vücut serbest bırakılır.
2. Ayaklardan başlayarak yukarı doğru vücut parçalarının rahatlamaya başladığı ve bir sıcakla çevrelendiği düşünülerek hissedilir.
3. Zihin sorunlardan uzaklaştırılıp, yapılmak istenen hareket ve yarışma pozisyonu hayal edilir.
4. Zihinde canlandırılan hareket net ve ayrıntılı olarak düşünülerek, bu esnada ne hissedildiği ve nasıl davranıldığı yaşanır
5. Hayal edilen harekette sporcu kendini her zaman başarılı olarak düşünüp görmelidir,
6. Hareketin mükemmel olarak yapıldığı zihinde canlandırıldıktan sonra sporcu başarılı olduğunu ve uyguladığı hareketi kusursuz olarak yaptığını kendi kendine söylemelidir.
7. Birkaç derin ve yavaş nefes aldıktan sonra gözler açılır
8. Zihinsel antrenman günde ?2-3 kez uygulanır ve başlangıçtan itibaren yararı giderek daha etkili ve çabuk hissedilir.
Performans artırma ve başarı için atılan her adımın büyük önemi var. Her şeyden önce, hedef yarışmaya hazırlanırken iyi uygulanmış bir antrenman programı ve fiziksel kondisyonun tam olması gerekir. Bunların beslenme, performans testleri, biyomekanik analiz gibi ikincil etkenlerle desteklenmesi gerekir. Bunlardan sonra yarışma için son hazırlık aşaması, psikolojik hazırlıktır. Yani, yarışma anından, seyirci baskısından, değişebilen saha koşullarından, rakiplerinin durumundan etkilenmemek için yapılan hazırlıklar. Üst düzey yarışlarda, bu tip baskılardan etkilenmeyen ya da çok az etkilenen sporcular genelde başarılı olurlar.
‘